Klasik sütunlar Roma mimarisinin temel bir unsurudur. Çatıları, sundurmaları ve öteki mimari unsurları desteklemek için kullanılırlar. Her biri kendine has tasavvur ve özelliklere haiz beş değişik klasik sütun türü vardır.
II. Emirler
Beş tip klasik sütun vardır: Dor, İyon, Korint, Toskana ve Kompozit düzenler. Her düzenlilik, sütunun en üst elemanı olan kendine has başlığıyla karakterize edilir.
Dor Düzeni
Dor düzeni, klasik düzenlerin en sıradan ve en eskisidir. Kare bir abaküsle taçlandırılmış mütevazi başlığıyla karakterize edilir. Dor sütunları çoğu zaman yivlidir, doğrusu dikey oluklarla oyulmuştur.
İyon Düzeni
İyon düzeni Dor düzeninden daha süslüdür. Başlıkta bulunan spiral şekilli süslemeler olan volütleriyle karakterize edilir. İyon sütunları da çoğu zaman yivlidir.
Korint Düzeni
Korint düzeni klasik düzenlerin en detaylı olanıdır. Akant yapraklarıyla süslenmiş detaylı başlığıyla karakterize edilir. Korint sütunları çoğu zaman yivlidir.
Toskana Düzeni
Toskana düzeni, Dor düzeninin basitleştirilmiş bir versiyonudur. Yuvarlak bir abaküsle taçlandırılmış mütevazi başlığıyla karakterize edilir. Toskana sütunları çoğu zaman yivli değildir.
Sentetik Düzenlilik
Composite düzeni, İyon ve Korint düzenlerinin birleşimidir. Volüt ve akanthus yapraklarının bir kombinasyonunu içeren başlığıyla karakterize edilir. Composite sütunlar çoğu zaman yivlidir.
III. Roma Mimarisi
Roma mimarisi klasik sütunların kullanımıyla karakterize edilir. Roma sütunları tipik olarak Yunan sütunlarından daha büyük ve daha ayrıntılıdır. Ek olarak çoğunlukla çiftler ya da gruplar halinde kullanılırlar.
Roma sütunları, çatılar, sundurmalar ve tapınaklar şeklinde muhtelif mimari öğeleri desteklemek için kullanılırdı. Ek olarak bahçelerde ve öteki kamusal alanlarda dekoratif öğeler olarak da kullanılırlardı.
IV. Roma Mimarisinin Tesiri
Roma mimarisi, Avrupa ve ötesinde mimarinin gelişimi üstünde derin bir etkiye sahipti. Roma sütunları, Rönesans mimarisi, Barok mimarisi ve Neoklasik mimari dahil olmak suretiyle muhtelif mimari stillerde kullanıldı.
Roma sütunları hala dünyanın birçok şehrinde bulunabilir. Bunlar Roma İmparatorluğu’nun gücünün ve tesirinin bir hatırlatıcısıdır.
Tipik Mevzular
S: Klasik sütunların değişik türleri nedir?
A: Klasik sütunların beş tipi vardır: Dor, İyon, Korint, Toskana ve Kompozit düzenler.
S: Dor ve İyon düzenleri arasındaki ayrım nelerdir?
A: Dor düzeni klasik düzenlerin en sıradan ve en eskisidir. Kare bir abaküsle taçlandırılmış mütevazi başlığıyla karakterize edilir. Dor sütunları çoğu zaman yivlidir, doğrusu dikey oluklarla oyulmuştur. İyon düzeni Dor düzeninden daha süslüdür. Başlıkta bulunan spiral şekilli süslemeler olan volütleriyle karakterize edilir. İyon sütunları da çoğu zaman yivlidir.
S: Klasik tarikatların en detaylı olanı hangisidir?
A: Korint düzeni klasik düzenlerin en detaylı olanıdır. Akant yapraklarıyla süslenmiş detaylı başlığıyla karakterize edilir. Korint sütunları çoğu zaman yivlidir.
S: Toskana ve Dor düzenleri arasındaki ayrım nelerdir?
Toskana düzeni, Dor düzeninin basitleştirilmiş bir versiyonudur. Yuvarlak bir abaküsle taçlandırılmış mütevazi başlığıyla karakterize edilir. Toskana sütunları çoğu zaman yivli değildir.
S: Kompozit ve Korint düzenleri arasındaki ayrım nelerdir?
Composite düzeni, İyon ve Korint düzenlerinin birleşimidir. Volüt ve akanthus yapraklarının bir kombinasyonunu içeren başlığıyla karakterize edilir. Composite sütunlar çoğu zaman yivlidir.
S: Klasik sütunların kullanıldığı Roma mimarisinin birtakım örnekleri nedir?
| Hususiyet | Yanıt |
|---|---|
| Kolon | Üzerindeki yapıyı destekleyen dikey yapı elemanı. |
| Klasik mimari | Antik Yunan ve Roma’da ortaya çıkan, sütun, kemer ve kubbe kullanımıyla karakterize edilen bir mimari biçim. |
| Buyruk | Klasik mimaride sütunların tasarımını ve oranlarını düzenleyen kurallar bütünü. |
| Roma mimarisi | Roma İmparatorluğu’nda gelişen, beton, kemer ve kubbelerin kullanımıyla karakterize edilen bir mimari biçim. |
| Çeşitlilik | Roma mimarisinde kullanılan değişik sütun tipleri. |
II. Emirler
Düzenler, sütunların beş klasik stili ve bunlarla ilişkili mimari unsurlardır. Bunlar Dor, İyon, Korint, Toskana ve Kompozit düzenleridir. Düzenler, sütunların oranlarına ve dekorasyonuna dayanır ve bir binada sıradüzen ve düzenlilik duygusu yaratmak için kullanılır.
Dor düzeni, düzenlerin en eskisi ve en basitidir. Düz bir şafta ve sıradan bir başlığa haiz sağlam sütunlarıyla karakterize edilir. İyon düzeni, Dor düzeninden daha süslüdür ve başlığı süsleyen spiral şekilli süslemeler olan volütleriyle karakterize edilir. Korint düzeni, düzenlerin en detaylı olanıdır ve akanthus yapraklarıyla süslenmiş detaylı başlıkları ile karakterize edilir. Toskana düzeni, Dor düzeninin basitleştirilmiş bir versiyonudur ve mütevazi sütunları ve başlıkları ile karakterize edilir. Kompozit düzenlilik, İyon ve Korint düzenlerinin birleşimidir ve İyon düzeninin volütlerini Korint düzeninin akanthus yapraklarıyla birleştiren başlıkları ile karakterize edilir.
III. Dor Düzeni
Dor düzeni, klasik düzenlerin en eski ve en sıradan olanıdır. Tabanı olmayan sağlam sütunları ve üzerinde yuvarlak bir kalıp bulunan kare bir bloktan oluşan başlığı ile karakterize edilir. Dor düzeni çoğu zaman tapınaklarda ve öteki amme binalarında kullanılır.
IV. İyon Düzeni
İyon düzeni, Dor ve Korint düzenleriyle beraber üç klasik mimari düzeninden biridir. Çoğu zaman yivli ve kıvrımlı bir başlıkla taçlandırılmış ince sütunlarıyla karakterize edilir. İyon düzeni, Yunan şehri İyonya’da geliştirilmiştir ve çoğu zaman tapınaklar ve öteki dini yapılarla ilişkilendirilir.
İyon düzeni birçok yönden Dor düzenine benzer, sadece birtakım mühim farklar vardır. Örnek olarak, İyon sütunları çoğu zaman Dor sütunlarından daha incedir ve daha detaylı bir başlıkları vardır. İyon başlığındaki kıvrımlar da bu düzenin ayırt edici bir özelliğidir.
İyon düzeni, tapınaklardan saraylara ve tiyatrolara kadar oldukça muhtelif Yunan ve Roma yapılarında kullanılmıştır. Ek olarak günümüzün en popüler mimari düzenlerinden biridir ve dünyanın her yerindeki binalarda bulunabilir.
V. Korint Düzeni
Korint düzeni klasik düzenlerin en süslü ve detaylı olanıdır. Akantus yapraklarıyla süslenmiş detaylı başlıkları ile karakterize edilir. Korint düzeni MÖ 5. yüzyılda Yunan mimar Callimachus tarafınca geliştirilmiştir. Ondan sonra Romalılar tarafınca benimsenmiş ve mimarilerinde yaygın olarak kullanılmıştır.
Korint düzeni çoğu zaman tapınaklar, saraylar ve hükümet binaları şeklinde büyük ve mühim binalar için kullanılır. Ek olarak sütunlu yapılar ve öteki dış özellikler için de kullanılır.
Korint düzeni, yüzyıllardır kullanılan güzel ve etkisi altına alan bir mimari stildir. Bunu geliştiren antik Yunan ve Roma mimarlarının becerisinin ve yaratıcılığının bir kanıtıdır.
VI. Toskana Düzeni
Toskana düzeni, klasik düzenlerin en sıradan ve en ilkel olanıdır. Tabanı olmayan Dor benzeri sütunları ve yuvarlak tepeli kare bir abaküsten oluşan sıradan bir başlığı ile karakterize edilir. Toskana düzeni, öteki düzenlerden daha sağlam ve dayanıklı olarak görüldüğü için çoğu zaman rustik ya da tarımsal ortamlarda kullanılır.
Toskana düzeni İlk olarak Etrüsk mimarisinde kullanılmış ve sonrasında Romalılar tarafınca benimsenmiştir. En yaygın olarak Roma tapınaklarında ve amme binalarında bulunur.
Toskana tarikatının birtakım temel özellikleri şunlardır:
- Sütunların tabanı yoktur
- Sütunlar, yuvarlak tepeli kare bir abaküsten oluşan sıradan bir başlığa haizdir
- Sütunlar çoğu zaman yivlidir
- Entablature, bir arşitrav, friz ve kornişten kaynaklanır
VII. Sentetik Düzenlilik
Kompozit düzenlilik, Dor, İyon ve Korint düzenlerinin unsurlarını birleştiren bir sütun türüdür. Akantus yaprakları, volütler ve merkezi bir yumurta ve ok motifi içeren süslü başlığıyla karakterize edilir. Kompozit düzenlilik, Roma İmparatorluğu’nda geliştirilmiş ve hem dini aynı zamanda laik mimaride yaygın olarak kullanılmıştır.
Kompozit düzenlilik, klasik düzenlerin en süslüsüdür ve çoğu zaman muhteşem ve etkisi altına alan olması amaçlanan binalarda kullanılır. Anıtsaldan narin olana kadar muhtelif mimari stillerde kullanılabilen oldukça yönlü bir düzendir.
Kompozit düzenin en meşhur örnekleri içinde Roma’daki Titus Kemeri, Roma’daki Pantheon ve Venedik’teki San Marco Bazilikası yer alır.
Roma Mimarisi
Roma mimarisi, antik Roma Cumhuriyeti ve İmparatorluğu’nda gelişen bir mimari tarzıdır. Kemerler, tonozlar ve kubbelerin kullanması ve yapı malzemesi olarak beton kullanması ile karakterize edilir. Roma mimarisi, Yunan mimarisinden büyük seviyede etkilenmiştir, sadece bununla beraber kendine has özellikler de geliştirmiştir. Roma mimarisi, tapınaklar, tiyatrolar, hamamlar ve su kemerleri dahil olmak suretiyle oldukça muhtelif amaçlar için kullanılmıştır. Ek olarak Kolezyum ve Pantheon şeklinde büyük amme binalarının inşasında da kullanılmıştır. Roma mimarisi, sonraki mimari stiller üstünde derin bir etkiye haiz olmuştur ve bugün hala dünyanın dört bir tarafındaki binalarda görülebilmektedir.
IX. Roma Mimarisinin Tesiri
Roma mimarisi Batı’daki mimarinin gelişimi üstünde derin bir etkiye sahipti. Kemer, kubbe ve sütun şeklinde temel unsurları öteki kültürlerdeki mimarlar tarafınca benimsendi ve kendi gereksinimlerine uyarlandı. Roma mimarisi ek olarak Bizans mimarisi ve Gotik mimari şeklinde yeni mimari stillerin gelişimini de etkiledi.
Roma mimarisinin en meşhur örneklerinden bazıları Kolezyum, Pantheon ve Roma Forumu’dur. Bu binalar bugün hala ayaktadır ve Roma mimarlarının yetenek ve sanatının kanıtıdır.
Roma mimarisinin tesiri, ABD Birleşik Devletleri Kurultay Binası ve Sidney Opera Binası şeklinde birçok çağdaş binada görülebilir. Bu binalar, görkem ve ehemmiyet duygusu yaratmak için kemer ve kubbe şeklinde Roma mimarisinin unsurlarını bir araya getirir.
Roma mimarisi, Roma İmparatorluğu’nun kalıcı bir mirasıdır. Tesiri dünyanın dört bir tarafındaki binalarda görülebilir ve günümüzde mimarlara esin vermeye devam etmektedir.
S: Roma mimarisinde kullanılan değişik sütun türleri nedir?
A: Roma mimarisinde kullanılan beş ana sütun türü vardır: Dor, İyon, Korint, Toskana ve Kompozit düzenleri. Her düzenin sütun şaftındaki yiv sayısı, antet türü ve genel oranlar şeklinde kendine has özellikleri vardır.
S: Roma mimarisinde sütunların zamanı nelerdir?
A: Roma mimarisinde sütunların kullanması Cumhuriyet’in ilk günlerine dayanır. En eski Roma sütunları Yunan Dor düzenine dayanıyordu, sadece zaman içinde Roma mimarları kendilerine has sütun stilleri geliştirdiler. İmparatorluk döneminde sütunlar tapınaklardan saraylara ve zafer taklarına kadar muhtelif mimari stillerde kullanılıyordu.
S: Roma mimarisinde sütunlar iyi mi kullanılır?
A: Sütunlar, Roma mimarisinde çatıları, sundurmaları ve öteki mimari özellikleri desteklemek için kullanılır. Ek olarak, bir binaya görsel alaka katarak dekoratif elemanlar olarak da kullanılabilirler. Birtakım durumlarda, sütunlar bir görkem ya da ehemmiyet duygusu yaratmak için kullanılır.
0 Yorum