II. Ortaçağ Taş Oymacılığı
III. Ortaçağ Taş Oymalarının Değişik Türleri
IV. Ortaçağ Taş Oymacılığında Kullanılan Malzemeler
V. Ortaçağ Taş Oymacılığında Kullanılan Teknikler
VI. Ortaçağ Taş Oymalarının Yeri
VII. Ortaçağ Taş Oymalarının Önemi
VIII. Ortaçağ Taş Oymalarının Korunması
IX. Ortaçağ Taş Oymalarının Çağıl Yorumları
Genel Sorular
| Antet | Özellikler |
|---|---|
| Ortaçağ Taş Oymaları |
* Tarih |
| Ortaçağ Sanatı |
* Din |
| Heykel |
* 3d |
| Sanatsal İfade |
* Duygu |
| Sakinlik |
* Huzur |
II. Ortaçağ Taş Oymacılığı
Ortaçağ taş oymacılığı, Orta Yüzyıl’da, ortalama 5. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar Avrupa’da üretilen bir taş heykel türüdür.
Bu zamanda taş oymacılığı, dini heykeller, mimari dekorasyon ve cenaze anıtları da dahil olmak suretiyle oldukca muhtelif nesnelerin yaratılmasında kullanıldı.
Ortaçağ taş oymacılığı, Hıristiyan dini, klasik sanat ve yöresel zanaatkarların gelenekleri de dahil olmak suretiyle muhtelif faktörlerden etkilenmiştir.
Netice olarak, ortaçağ taş oymaları çoğu zaman kompleks bilgileri, sembolizm kullanması ve anlatım kuvvetiyle karakterize edilir.
Ortaçağ taş oymacılığının en meşhur örnekleri içinde Paris’teki Notre Dame Katedrali’nin batı cephesindeki heykeller, Pisa Katedrali’nin kürsüsündeki kabartmalar ve Westminster Abbey’deki Edward the Confessor’un mezarı yer alır.
III. Ortaçağ Taş Oymalarının Değişik Türleri
Ortaçağ taş oymaları iki ana türe ayrılabilir: figürlü oymalar ve figürsüz oymalar.
Figürlü oymalar insan figürlerini ya da hayvanları tasvir ederken, figürsüz oymalar soyut ya da geometrik tasarımları tasvir eder.
Figürlü oymalar çoğu zaman kiliselerde, katedrallerde ve öteki dini yapılarda bulunur. Bunlar çoğu zaman azizler, melekler ve peygamberler benzer biçimde dini figürleri tasvir eder.
Figüratif olmayan oymalar çoğu zaman kaleler, saraylar ve evler benzer biçimde seküler yapılarda bulunur. Çoğu zaman spiraller, daireler ve kareler benzer biçimde geometrik tasarımları tasvir ederler.
Ortaçağ’ın en meşhur taş oymaları içinde Chartres Katedrali’nin batı cephesindeki heykeller, Paris’teki Sainte-Chapelle’in alınlığındaki kabartmalar ve Notre-Dame Katedrali’ndeki gargoyle’lar yer alır.
IV. Ortaçağ Taş Oymacılığında Kullanılan Malzemeler
Ortaçağ taş oymacılığında kullanılan malzemeler bölgeye ve süre dilimine bakılırsa değişiyordu. Sadece genel hatlarıyla en yaygın kullanılan malzemeler kireç taşı, kum taşı ve mermerdi. Kireç taşı, oyulması rahat yumuşak bir taştır ve bu da onu ayrıntılı heykeller yaratmak için ülkü hale getirir. Kum taşı, daha dayanıklı olan daha sert bir taştır ve bu da onu kemerler ve sütunlar benzer biçimde mimari özellikler için daha müsait hale getirir. Mermer, güzelliği ve yüksek cila alma kabiliyeti sebebiyle kıymet verilen oldukca sert bir taştır.
Bu üç ana malzemeye ayrıca, bazı zamanlar ortaçağ taş oymacılığında kullanılan öteki taşlar içinde granit, arduvaz ve alçıtaşı bulunur. Bu taşların her biri, onu değişik oyma türleri için müsait hale getiren kendine has özelliklere ve karakteristiklere haizdir.
V. Ortaçağ Taş Oymacılığında Kullanılan Teknikler
Ortaçağ taş oymacıları sanat eserlerini yaratmak için muhtelif teknikler kullandılar. En yaygın tekniklerden bazıları şunlardır:
Vurmalı Çalgılar: Bu teknikte, istenilen biçim elde edilene kadar taşa çekiç ve keski kullanılarak taş yontulur.
Aşındırma: Bu teknikte, taşın yüzeyini düzeltmek için kum ya da pomza benzer biçimde aşındırıcı bir araç-gereç kullanılır.
Delme: Bu teknikte taşta delikler açmak için matkap kullanılır.
Yontma: Bu teknikte, taşta detaylar kurmak için keski kullanılır.
Heykel: Bu teknik, taştan 3d bir görüntünün oyulmasını içeriyordu.
Ortaçağ taş oymacısının kullandığı muayyen teknikler, istenen etkiye ve oyulan taşın türüne bağlı olacaktır. Mesela, kireç taşı benzer biçimde yumuşak bir taşla çalışan bir oymacı, granit benzer biçimde sert bir taşla çalışan bir oymacıdan değişik teknikler kullanacaktır.
Ortaçağ taş oymacılarının kullandığı teknikler nesilden nesile aktarıldı ve taşla iyi mi çalışılacağına dair sofistike bir anlak geliştirdiler. Emekleri, becerilerinin ve sanatkarlıklarının bir kanıtıdır ve bugün bile hayranlıkla izlenmeye devam etmektedir.
VI. Ortaçağ Taş Oymalarının Yeri
Ortaçağ taş oymaları, kiliseler, katedraller, manastırlar ve kaleler dahil olmak suretiyle dünyanın muhtelif yerlerinde bulunabilir. Çoğu zaman bu binaların dış cephelerinde bulunurlar, sadece iç kısımlarında da bulunabilirler. Ortaçağ taş oymalarının en meşhur örneklerinden bazıları aşağıdaki yerlerde bulunabilir:
* Fransa’daki Chartres Katedrali’nin batı cephesi
* Fransa’daki Reims Katedrali’nin batı cephesi
* İngiltere’deki Canterbury Katedrali’nin batı cephesi
* Paris’teki Notre Dame Katedrali’nin batı cephesi
* İspanya’nın Barselona kentindeki Sagrada Familia’nın içi
* Hindistan Agra’daki Tac Mahal’in içi
Bunlar, dünyanın dört bir yanında bulunabilen ortaçağ taş oymalarının birçok örneğinden yalnız birkaçıdır. Bu oymalar, ortaçağ zanaatkarlarının sanat içerikli becerisinin ve işçiliğinin bir kanıtıdır. Ek olarak ortaçağ kültürü ve zamanı ile alakalı kıymetli bir data kaynağıdırlar.
VII. Ortaçağ Taş Oymalarının Önemi
Ortaçağ taş oymaları birçok nedenden dolayı önemlidir. Ortaçağ insanlarının zamanı, kültürü ve inançları ile alakalı kıymetli bir data kaynağıdırlar. Ek olarak sanat eseri olarak da görülebilirler ve Ortaçağ’ın sanat içerikli ve içsel geleneklerine dair bir görüş açısı sağlarlar.
Ortaçağ taş oymaları çoğu zaman İsa Mesih’in çarmıha gerilmesi ya da Son Hüküm benzer biçimde dini figürleri ve sahneleri tasvir eder. Bu oymalar, ortaçağ insanlarının dini inançlarını ve dinin hayatlarındaki önemini anlamamıza destek olabilir.
Dini imgelere ayrıca, ortaçağ taş oymaları av sahneleri, saray aşkı ve günlük hayat benzer biçimde seküler mevzuları da tasvir eder. Bu oymalar, ortaçağ insanlarının toplumsal ve kültürel dünyasına dair bir bakış sağlar.
Ortaçağ taş oymaları sanat içerikli değerleri açısından da önemlidir. Çoğu zaman güzel bir halde işlenir ve icra edilirler ve yüksek düzeyde sanat içerikli beceriyi temsil ederler. Bu oymalar, Orta Yüzyıl’daki sanatın gelişimini ve bu zamanda popüler olan değişik sanat içerikli stilleri anlamamıza destek olabilir.
En son, ortaçağ taş oymaları içsel değerleri açısından önemlidir. Çoğu zaman büyük bir ihtimam ve ayrıntılara dikkat gösterilerek yaratılırlar ve seyircide hayranlık ve hürmet uyandırmayı amaçlarlar. Bu oymalar, Orta Yüzyıl’da maneviyatın önemini ve sanatın dini yaşamda oynadığı görevi anlamamıza destek olabilir.
Ortaçağ Taş Oymalarının Korunması
Ortaçağ taş oymalarının korunması kompleks ve sıkıntılı bir iştir. Bu oymalar çoğu zaman dış mekanlarda bulunur ve burada tabiat vakalarına maruz bırakılırlar. Ek olarak vandalizm ve ihmalden meydana gelen hasara karşı hassastırlar. Netice olarak, bu oymaları korumak ve uzun solukta hayatta kalmalarını sağlamak için adımlar atmak önemlidir.
Ortaçağ taş oymalarını korumak için yapılabilecek en mühim şeylerden biri, onlara elementlerden kafi barınak sağlamaktır. Bu, üstlerine barınaklar inşa ederek ya da onları rüzgardan ve yağmurdan korunaklı alanlara yerleştirerek yapılabilir. Ek olarak, oymaların direkt güneş ışığına maruz kalmamasını sağlamak da önemlidir, şu sebeple bu, zaman içinde solmalarına niçin olabilir.
Ortaçağ taş oymalarını korumada bir öteki mühim adım, hasar emareleri açısından onları izlemektir. Buna çatlaklar, kırıklar ve öteki deforme biçimleri de dahildir. Herhangi bir hasar bulunursa, olası olan en yakın zamanda onarmak için adımlar atmak önemlidir.
En son, halkı ortaçağ taş oymalarını korumanın önemi hikayesinde eğitmek önemlidir. Bu, efkarı umumiye farkındalık kampanyaları, öğrenim programları ve öteki girişimler yöntemiyle yapılabilir. Bu oymaların yüz yüze olduğu tehditler hikayesinde farkındalık yaratarak, gelecek nesiller için korunmalarını sağlamaya destek olabiliriz.
Ortaçağ taş oymalarının çağdaş yorumları sanat, edebiyat ve müzik de dahil olmak suretiyle muhtelif mecralarda bulunabilir.
Sanatta, ortaçağ taş oymaları resimler, heykeller ve öteki sanat eserleri için esin kaynağı olarak kullanılmıştır. Mesela, Michelangelo’nun Pietà’sı aynı isminde ortaçağ oymasından esinlenen meşhur bir heykeldir.
Edebiyatta, ortaçağ taş oymaları romanlar, şiirler ve oyunlar için ortam olarak kullanılmıştır. Mesela, Geoffrey Chaucer’ın Canterbury Hikâyeleri, ortaçağ kiliselerinde ve katedrallerinde geçen bir takım hikâyeyi ihtiva eder.
Müzikte, ortaçağ taş oymaları şarkılar, operalar ve öteki müzik eserleri için esin kaynağı olarak kullanılmıştır. Mesela, Mozart’ın Requiem Ayini, Venedik’teki Santa Maria della Salute Kilisesi’ndeki ortaçağ oymalarından esinlenmiştir.
Bunlar, ortaçağ taş oymalarının çağdaş zamanlarda yorumlanma biçimlerinin yalnız birkaç örneğidir. Bu oymalar, dünya çapındaki sanatçılar, yazarlar ve müzisyenler için bir esin kaynağı olmaya devam ediyor.
S: Ortaçağ taş oymalarının değişik türleri nedir?
A: Ortaçağ taş oymalarının birçok değişik türü vardır, bunlardan bazıları şunlardır:
- İnsanları, hayvanları ya da öteki nesneleri tasvir eden figüratif oymalar
- Bilinebilir herhangi bir figür ya da nesneyi tasvir etmeyen soyut oymalar
- Binaları ya da öteki yapıları süslemek için kullanılan süsleme oymaları
- Kabir taşlarında ya da öteki anıtlarda bulunan cenaze oymaları
S: Ortaçağ taş oymaları yaratmak için hangi malzemeler kullanılıyordu?
A: Ortaçağ taş oymalarında kullanılan en yaygın malzemeler kireç taşı, kum taşı ve mermerdi. Bu malzemeler dayanıklılıkları ve kompleks ayrıntılara oyulabilme kabiliyetleri sebebiyle seçilmişti.
S: Ortaçağ taş oymacılığında hangi teknikler kullanıldı?
Ortaçağ taş oymacılığında en oldukca kullanılan teknikler şunlardır:
- Yontmak
- Delme
- Testere ile kesme
- Vurma
- Cilalama
0 Yorum